Böbrek taşı neden oluşur?

Birden çok neden sorumlu

Böbrek taşı oluşumu tek bir nedenden çok, birden fazla faktörün etkisiyle ortaya çıkmaktadır. Genel olarak metabolik ve çevresel bazı faktörler ön plandadır. Taş oluşumunu etkileyen faktörler arasında; kalıtım, beslenme, cinsiyet, yaş, coğrafya, iklim ve mesleki özellikler bulunmaktadır.

Taş hastalığı olanların en az % 25’inde ailesinde de taş hastalığı vardır, dolayısıyla ailevi yatkınlıktan söz edilebilir. Taş hastalığı erkeklerde kadınlardan 3 kat daha fazla görülmektedir. Bunun nedeni; kadınlardaki östrojen hormonunun idrardaki koruyucu madde olan sitrat düzeyini artırmasıdır ve taş oluşumuna katılan idrar okzalat miktarını azaltmasıdır.

Genç yaş hastalığı

Böbrek taşı genellikle genç yaş hastalığıdır. En sık 20-50 yaş arasında görülmektedir. Yakınmalar genellikle 20’li yaşlarda başlar. Taş hastalarının % 1 ilâ 5´ini çocuklar oluşturmaktadır. Çocukluk döneminde kız ve erkeklerde eşit oranda görülür.

Yaşanılan coğrafya ve iklimin katkısı

Dağlık, çöl ve tropikal bölgelerde daha sık görülmektedir. Bazı bölgelerimizde taş hastalığı riski 2-3 kat daha fazladır. Güneydoğu Anadolu,  Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde daha sık görülmektedir. Türkiye’de en sık Diyarbakır ve Şanlıurfa’da görülmektedir. Dolayısıyla, coğrafya hem taşın oluşma sıklığına hem de cinsine etki eder.

Sıcak iklimlerde taş riski artmaktadır. Fazla terleme ve sıvı alımının az olması idrar yoğunluğunu artırarak taş oluşma riskini artırır. Yaz aylarında taş riski artar. Güneşle temas da D vitamini sentezini artırarak idrarda kalsiyum miktarını artırır.

Özellikle sıcak ortamlarda çalışanlarda taş hastalığı sıklığı artmaktadır. Örneğin; tarım çalışanları, dış mekanda çalışan işçiler. Sedanter işlerde (büro işleri) çalışanlarda, hareketsiz veya yatalak olanlarda taş oluşma riskini artmaktadır.

Eğitim ve gelir düzeyi artıkça taş oluşma riski azalır.

yaşlarda psikolojik bazı durumlar söz konusu olabiliyorken, ileri yaşlarda sıklıkla altta yatan organik bazı bozukluklara bağlı olarak sertleşme sorunu ortaya çıkıyor.